Jak organ zapewnia stronie czynny udział w postępowaniu?

Organy administracji publicznej obowiązane są zapewnić stronom czynny udział w każdym stadium postępowania, a przed wydaniem decyzji umożliwić im wypowiedzenie się co do zebranych dowodów i materiałów oraz żądań.

Zasada ta ma podstawę w art. 10 par. 1 Kodeksu postępowania administracyjnego (k.p.a.). Jej treść kształtuje bogate orzecznictwo sądów administracyjnych

1. Co oznacza zasada „zapewnienie stronie czynnego udziału w postępowaniu”?

Strona ma prawo brać udział w postępowaniu, które dotyczy jej interesów. Wiąże się to z obowiązkiem organu prowadzącego postępowanie do właściwego poinformowania strony o toczącej się procedurze. Naruszenie prawa strony do udziału w postępowaniu – bez jej winy – może być przyczyną wzruszenia decyzji w trybie wznowienia postępowania. Z drugiej strony dochowanie przez organ wymogów procesowych zawiadomienia o toczącym się postępowaniu i doręczaniu korespondencji w sprawie nie może stanowić tylko realizacji wymogów procesowych. W czynnościach procesowych organ musi uwzględnić to, by strona miała realny – a nie fikcyjny – udział w postępowaniu, jeżeli chce brać w nim czynny udział.

Ogólnie sformułowany przepis jest różnie stosowany przez organy administracji. Jedne organy informują strony postępowania o każdej podjętej w sprawie czynności, inne dokonują jedynie formalnego zawiadomienia o wszczęciu postępowania i zawiadomienia o zakończeniu tego postępowania. Oba sposoby prowadzenia postępowania są poprawne, choć wiele zależy także od rodzaju danego postępowania i oceny organu, w jaki sposób należy...